Binnen, buiten, binnen, buiten. Met of zonder mondmasker. Het had anders kunnen lopen, maar dat is achteraf makkelijker gezegd dan gedaan, zeker gezien dit onmogelijk is. Desondanks zijn vele willekeurige maatregelen erg moeilijk goed te praten. 

Ik vraag me af in hoeverre de avondklok noodzakelijk en effectief was. Ik weet nog steeds niet wat het verschil is tussen in een restaurant zonder mondmasker zitten en in een aula de les volgen met mondmasker met anderhalve meter afstand. 

Waar ik wel zeker van ben is dat al deze regelneverij constant onze vrijheid inperkt, zichtbaar en onzichtbaar. Wat je kan zien is dat de avondklok ons niet toelaat buiten te komen na een bepaald arbitrair uur. Het valt daarnaast ten zeerste te betreuren dat er een verbod op is geweest op interlandelijk reizen.

Deze beperkingen op het vrije leven mogen dan wel grondwettig zijn of kunnen worden gestaafd door een verdrag. Dit wil niet zeggen dat de liefhebbers van de vrijheid hier licht over moeten gaan. Het zijn al te vaak niet degenen die aan de macht zijn die het gevaar van een beleidsuitvoering zien. Het is zien of gezien zijn. Een gewaarschuwd mens is er twee waard. Want voor je het weet is het te laat. Dan is de slinger van Foucault zo ver doorgeslagen dat er geen weg terug is van het autoritaire pad.

Wat moeilijker zichtbaar is is dat de economische vrijheid beetje bij beetje is gekrompen. Aan de ene kant kan je wel zien dat je niet meer op restaurant kon gaan en daardoor nu een dikker spaarboekje lijkt te hebben. Wat je niet direct kan zien, maar toch wel duidelijk is, is dat het geld op die rekening door inflatie in waarde is verminderd. 

Aangezien de overheid verantwoordelijk is voor de sluiting compenseert hij het restaurant. Op die manier werkt het zichzelf in de schulden en vergroot zo het gat in de begroting.

Dit is het geval bij een crisis die veroorzaakt is door maatregelen van overheidswege die enigszins te rechtvaardigen zijn. Maar wat met voorvallen waar de overheid in feite geen invloed op heeft, zoals een orkaan of een aardbeving? Moet de overheid hier ook optreden? 

Voorstanders van overheidsbemoeienis zullen zeggen dat er geld in de economie moet worden gepompt en zo geld zal rollen. Tig mensen kunnen wat verdienen aan het fenomeen van de orkaan of de aardbeving. Zijn natuurrampen nu een goede zaak voor de economie? De een zijn dood is de ander zijn brood. Is dit echt een credo waar we achter willen staan? 

Het duidelijke antwoord hierop is neen. Degene naar wie het geld oorspronkelijk zou zijn gegaan voordat de onvoorziene ramp gebeurde lijdt. Sterker zelfs, de belastingbetaler lijdt eronder, deze ondergaat de wet van het zogenaamde algemeen belang en betaalt het gelag. 

In plaats van dat de overheid de wederopbouw aan de vrije markt overlaat is het bezig schulden op te bouwen of belastingen te innen. Hoe dan ook verliezen de onderhorigen aan de vrije markt grote stukken van hun kapitaal om zelf op een duurzame, innovatieve en economische manier de toekomst herop te bouwen.

In dit geval bepaalt de overheid wat goed is voor de bevolking, niet op vlak van volksgezondheid, maar op vlak van economie. Het is deze overheidsbemoeienis die ik wens aan te kaarten. Terwijl diezelfde overheid naar eigen goeddunken en met arbitraire regelneverij het probleem lijkt aan te pakken, zorgt ze er ook voor dat de vrije concurrentie geen kans krijgt om te bewijzen wat ze waard is. 

Het ene bedrijf zal voordelen ondervinden bij een bepaald beleid, het andere juist enkel nadelen. Moet of mag de overheid bepalen wat de oplossing is? Misschien zal de overheid een bank uitkopen in een financiële crisis, misschien niet. Wie zal het zeggen? Een centraal geleid beleid geeft soms de indruk om bepaalde aspecten van Russische roulette te hebben. Je redding kan nabij zijn of juist heel ver weg.

De vrije markt dient niet enkel als motor van de groei zoals kwatongen zullen beweren. Een belangrijke kracht van de vrije markt zit in het vinden van oplossingen in tijden van crisis. Dit belemmert de overheid door op een rigide manier te reguleren en massaal schulden te maken of de markt te belasten.

De grootste katalysator van een wederopbouw wordt, al dan niet bewust, geremd door een bemoeizieke overheid. Dit zou anders kunnen zijn, maar voorlopig is er niet veel verandering in het vooruitzicht. 

Lieven Van de Keere
Politiek Commissaris en Hoofdredacteur 2022-2023